Voor Vaders die er (niet) zijn voor hun kinderen

Hoe kunnen we er allemaal voor zorgen dat we onze vader helpen de verantwoordelijkheden te nemen die ze hebben voor onze families en gemeenschappen?
Ik vraag me dit af, omdat we de belangrijke rol kennen die vaders spelen in het leven van onze kinderen. Vaders zijn onze eerste leraren en coaches. Ze zijn onze mentoren, onze rolmodellen. Ze hebben een voorbeeldfunctie en vertegenwoordigen daar waar ze voor staan en wat ze graag terugzien in hun kinderen. Maar er zijn te veel vaders afwezig; te veel vaders ontbreken uit te veel huizen en missen te veel levens. Wanneer vaders afstand nemen van hun verantwoordelijkheden, wordt er schade aangericht aan die kinderen. Na een gesprek met een professor ‘sociale wetenschappen’ kreeg ik mee dat dat kinderen die opgroeien zonder vader sneller in armoede leven. Ze vallen eerder uit school. Ze zullen eerder in de gevangenis terechtkomen. Ze misbruiken vaker drugs en alcohol. Ze lopen eerder van huis weg. Ze zijn meer geneigd zelf tienerouders te worden. Herkenbaar en vanuit mijn professie kan ik dit alleen maar bevestigen. Het is iets dat een gat in het leven van een kind achterlaat dat niemand anders kan vullen.

We zien in de politiek vele onderwerpen terugkomen, waar al jaren hetzelfde over gesproken wordt. Over kwesties als onderwijs en gezondheidszorg en criminaliteit; men kan goede scholen bouwen; geld steken in het creëren van goede banen; er alles aan doen om de straten veilig te houden, maar niemand kan voorkomen dat kinderen op straat naar problemen zoeken. De overheid en instanties als jeugdzorg kunnen een kind niet dwingen een boek op te halen of ervoor te zorgen dat het huiswerk wordt gedaan. Wie anders moet er zijn om dag in dag uit discipline en leiding te geven en de liefde die nodig is om een kind groot te brengen. Dat is onze taak als vaders, als moeders, als hoeders voor onze kinderen.

Het is gemakkelijk om een vader te worden, technisch gezien, elke man kan dat doen. Maar het is moeilijk om te leven naar de levenslange verantwoordelijkheden die horen bij het vaderschap. En het is een uitdaging, zelfs in goede tijden, wanneer gezinnen het goed doen. Het is vooral moeilijk voor gezinnen als de tijden zwaar zijn om alles bij elkaar te houden. Maar hier is de kernboodschap die ik vandaag van vader naar alle vaders wil sturen; onze kinderen hebben ons niet nodig om superhelden te zijn. Ze hebben ons niet nodig om perfect te zijn. Ze hebben ons nodig om aanwezig te zijn. Ze hebben ons nodig om voor ze op te komen en het onze beste kans te geven, ongeacht wat er verder in ons leven gebeurt. Ze hebben ons nodig om ze te laten zien – niet alleen met woorden, maar met daden – dat zij, die kinderen, altijd onze eerste prioriteit zijn.

Die familiemaaltijden, middagen in het park, verhaaltjes voor het slapengaan; de aanmoediging die we geven, de vragen die we beantwoorden, de limieten die we stellen, het voorbeeld dat we stellen van volharding in het gezicht van moeilijkheden en ontberingen – die dingen tellen op in de tijd, en ze vormen het karakter van een kind, bouwen hun kern op, leren ze om te vertrouwen op het leven en er met vertrouwen en vastberadenheid in te treden. En dat is iets dat ze altijd met zich meedragen; die liefde die we niet tonen met geld, roem of spectaculaire prestaties, maar door kleine dagelijkse handelingen – de liefde die we tonen en die we verdienen door aanwezig te zijn in het leven van onze kinderen. Nu, helaas, de manier waarop we over het vaderschap binnen de Surinaamse samenleving praten, versterkt deze waarheden niet altijd. Als we het hebben over zaken als kinderopvang en het evenwicht tussen werk en gezin, noemen we ze ‘vrouwenkwesties’ en ‘moeders’. Dus ik denk dat het tijd is voor een nieuw gesprek rond het vaderschap binnen onze samenleving.

We kunnen het er allemaal over eens zijn dat we te veel moeders hebben die gedwongen zijn om alles alleen te doen. Ze zijn helden met een drukke baan, vaak in moeilijke omstandigheden. Ze verdienen daar veel lof voor. Maar ze zouden het niet alleen moeten doen. Het werk van het opvoeden van onze kinderen is de belangrijkste taak in dit land, en het zijn allemaal onze verantwoordelijkheden, van moeders en vaders. Nu, ik kan het vaderschap niet regelen. Ik kan niemand dwingen om van een kind te houden. Maar wat ik wel kan doen, is een duidelijke boodschap aan onze vaders sturen dat er geen excuus is om hun verplichtingen niet na te komen. Vaders, span je in om ook gezonde relaties tussen de vader en moeder op te bouwen, omdat kinderen niet alleen profiteren van liefhebbende moeders en liefhebbende vaders, maar ook van sterke en liefhebbende huwelijken.

Uiteindelijk is de beslissing om een goede vader te zijn aan ons, een ieder van ons, als individu. Het is er een die mannen elke dag maken; het bijwonen van schoolvergaderingen, ouder-leraar gesprekken, coachen van voetbal, en het vele werk van begeleiden zodat je kind naar de universiteit kan gaan. Maar ik ken ook het gevoel dat een auteur beschreef toen ze schreef: “om een kind te krijgen … is om voor altijd te beslissen om je hart buiten je lichaam te laten lopen.” Denk daar eens over na; een kind krijgen is je hart hebben rondlopen buiten je lichaam. Ik ben er zeker van dat veel vaders dezelfde herinneringen hebben die ik heb. Zoals de dag toen mijn dochter geboren was en voor het eerst meeging naar ons huis waarbij ik niet harder reed dan 10 km per uur. De emoties slingerden tussen onvervalste vreugde en pure angst. En ik beloofde die dag dat ik alles zou doen wat ik kon om mijn dochter te geven wat ik zelf niet had gehad. En dat als ik alles in het leven kon zijn, ik het allerliefst een goede vader zou zijn. En ik heb sinds die tijd ontdekt dat er niets anders in mijn leven is dat zich verhoudt tot het plezier wat ik krijg vanuit de tijd die ik spendeer met mijn dochter. Niets anders komt dicht in de buurt van de trots die ik voel in haar prestaties en de voldoening die ik krijg als ik kijk hoe ze groeit tot een liefdevolle jongedame. Mijn leven heb ik successen geboekt, mooie functies bekleed en verschillende titels gehad. Maar ik kan zonder aarzelen zeggen dat de meest uitdagende, meest vervullende, belangrijkste taak die ik zal hebben tijdens mijn verblijf op deze aarde, vader zijn van Maarisha is. Daar heb je geen fancy diploma voor nodig. Daar heb je niet veel geld voor nodig. Ongeacht welke twijfels we kunnen voelen, welke moeilijkheden we tegenkomen, we moeten ons allemaal herinneren dat we vader zijn. Het is niet alleen een plicht en een verantwoordelijkheid; het is een voorrecht en een zegening, een die we allemaal moeten omhelzen als individu. Think about it!

Rajiv Girwar