Incest komt vaker voor dan we denken
(Column Rajiv Girwar)
Wat me opvalt, is hoe het onderwerp ‘incest’ leeft binnen de Surinaamse gemeenschap. De afgelopen 2 maanden hebben 4 verschillende mensen mij hierover benaderd om hier aandacht aan te geven. Blijkbaar speelt dit nog steeds enorm. Ik heb ze gevraagd waarom en of ze hun ervaring hiermee met mij willen delen. Ze kiezen ervoor om anoniem te blijven, maar vertellen me wel wat ze binnen de familie hebben meegemaakt. Ondanks dat het ze niet rirect is overkomen, is het wel een naaste overkomen, waarbij de vader of een oom de grenzen overschreed. Ik probeer op zoek te gaan naar de motieven bij mijn 4 nieuwe vrienden en heb wat onderzoek geraadpleegd.
Na het raadplegen van wat wetenschappenlijk onderzoek, zie ik cijfers voorbij komen waar ik hartkloppingen van krijg. Binnen de Surinaamse samenleving in NL, komt incest voor bij 1 op de 10 gezinnen. Uitgaande van een gezin dat gemiddeld bestaat uit ongeveer 4 mensen, kunnen we bij 400.000 Surinamers in NL ervan uitgaan dat er 100.000 gezinnen zijn. Dat betekent dus dat er in 10.000 Surinaamse gezinnen incest plaatsvindt, 10.000 gezinnen. In alle gevallen gaat het voornamelijk om de man die zich vergrijpt. Helaas kon ik niet verder segmenteren binnen de Surinamers zelf. Ik vraag mij namelijk af of de verhoudingen hoger liggen bij bv Hindoestanen dan bij Surinaamse Creolen en Javanen in NL. Hoe dan ook, 10.000 blijft een hoog cijfer.
Van cijfers naar motieven. Waarom komt het dat mannen toch het gevoel krijgen dat zij hun eigen dochter of nichtje kunnen misbruiken? Ik heb het afzonderlijk met de 4 erover. Wat mij opvalt is dat ze het allemaal hebben over het verre verleden. Vroeger (nog voor de tijd van emigratie naar Suriname) was het normaal dat oudere mannen met jonge meiden en zelfs kinderen een relatie kreeg. Jonge meiden trouwden op jonge leeftijd met oudere mannen. Het zat in onze cultuur, iets wat honderden jaren als normaal werd gevonden. Bij de verhuizing naar Suriname zijn deze gewoontes ook meegegaan. Men was dus niet anders gewend. Ook in Suriname trouwden meiden op jonge leeftijd. Vaak ook binnen de eigen kringen en soms binnen de eigen familie.
Het idee dat een oudere man een relatie kon hebben met een jonge meid werd breed geaccepteerd. De vorige 2 generaties hebben dit dus nog meegemaakt. In een cultuur waar mannen hebben gedomineerd, kan ik me voorstellen dat het nog een generaties gaat duren voordat dit helemaal uit de cultuur is verbannen. De 4 geven aan dat sinds de komst naar NL de mannen die zich vergrepen hebben moeten wennen aan de NL normen en waarden. Waar ze in Suriname nog mee weg kwamen, is het in NL gewoon ten strengste verboden en word je hier keihard aangepakt. Wat al die generaties een norm was, heeft tijd nodig om verandering te krijgen binnen een cultuur. Los van het feit dat zieke mensen altijd blijven bestaan en mensen gewoon mensen zijn, is bij mij ook de verwachting dat die cijfers zullen veranderen. Het klinkt wel logisch allemaal. Ik heb er eigenlijk nooit zo bij stil gestaan. Het was inderdaad toegestaan om met een minderjarige te trouwen, nog niet zo lang geleden. In Europa was dit ook zo. Het is dan inderdaad niet gek dat de oudere generaties misschien wel nog steeds psychisch het gevoel hebben dat ze kunnen krijgen wat zij of hun (groot)ouders misschien ooit hadden.
Maar we zijn inmiddels al een tijdje in NL en hebben echt wel meegekregen dat ze hier gewoon niet ok is. Laat staan binnen het eigen gezin.
Ik vraag aan de 4 naar mogelijke motieven binnen het eigen gezin. Nu we weten dat cultuur waarschijnlijk een grote rol speelt om de cjjfers te verklaren, ben ik nog benieuwd naar de reden hierachter. Hoe komt het toch dat het nog steeds zo vaak voorkomt en waarom? Ik merk bij de 4 dat dit lastig is te verklaren. De generatie Surinamers die een directe link heeft (gehad) met Suriname is de generatie die het meest van die cultuur heeft meegekregen. Een cultuur waarbij er over incest binnen het gezin niet werd gesproken. Een cultuur waarbij agressie een grote rol speelde. Wie haar mond erover open deed, mocht vrezen. Wat is het dan toch dat deze zielige ventjes in hun hoofd halen om eigen dochter of nichtje te misbruiken? De 4 geven aan dat het een combinatie is van meerdere factoren. Ze vinden dat Surinaamse mannen sneller uitgekeken raken op hun vrouwen. En dat vrouwen niet hun mond durven open te trekken vanwege angst. Ze zijn misschien nog erg afhankelijk van hun man en kiezen ervoor om het probleem te negeren. De dochters durven er niets over te zeggen vanwege schaamte, zeker binnen bepaalde culturen waarbij schande vaak kan leiden tot poging tot zelfmoord. Die cijfers heb ik ooit laten zien. Ook geven ze aan dat vaak drank in het spel is. In een cultuur waar drank een grote rol speelt, is het niet gek te bedenken dat een vergrijp het vervolg is.
Hoe dan ook; het blijft moeilijk te verklaren. Veel praten erover, hulp durven te zoeken en het blijven aankaarten leiden ongetwijfeld tot verbetering. Mannen, blijf met je poten van je dochter af!