Verhalen uit het archief: Het levensverhaal van Bea

Door: Frank Kanhai

Lieve lezers mijn naam is Frank Kanhai, medewerker studiezaal van het Nationaal Archief Den Haag. Tijdens mijn werk kom ik vele levensverhalen tegen in de archieven en vertellen mensen die onderzoek doen in het archief over hun familiegeschiedenis. Nu ik de kans heb gekregen van de mensen van Dreamz om levensverhalen in Dreamz te schrijven benaderen veel mensen mij met hun eigen familieverhaal. Sommige verhalen wil ik graag met u delen. Ik heb toestemming om de verhalen met u te delen. Soms veranderd ik de namen en woonplaats.

Het volgende waargebeurde verhaal gaat over een Hindostaanse dame Bea van 90 jaar. Zij woont met haar dochter Mala in Zuid-Holland. Haar dochter van bijna 65 jaar is via kennissen achter mijn telefoonnummer gekomen. Zij belde mij op en vertelde dat zij altijd Dreamz leest en zo ook mijn maandelijkse verhalen in Dreamz. Haar verhaal gaat over haar moeder Bea die nu  90 jaar is en een dochter van een immigrantenfamilie die in 1902 met het Immigranten schip Mersey uit Calcutta is gekomen. Totaal 684 immigranten waarvan 429 mannen, 183 vrouwen en 72 kinderen. Op weg van Calcutta naar Suriname werden 8 kinderen geboren. Er zijn 7 immigranten, onder wie 5 kinderen, overleden tijdens de reis.

Mevrouw Bea’s moeder Sila was 3 jaar oud en het gezin bestond uit vader, moeder en twee kinderen. Sila en Rani van 5 jaar. Rani was één van de 5 kinderen die op het schip kwam te overlijden. Gegevens van de opa van Bea: leeftijd 28, huidskleur bruin, lengte 1,65 m., herkenningsteken litteken linkerzijde/pokdalig. Geboren in Brits-Indië. Gegevens van Bea’s oma : leeftijd 24 jaar, huidskleur donkerbruin, lengte 1,50 m.. Geboren in Brits-Indië. Dat heb ik voor haar kunnen uitzoeken in het Nationaal Archief. Bea is geboren in 1926 en had 6 broers en 3 zussen. Zij is nu de enigste die nog leeft. Haar broers en zussen zijn overleden. Haar levensverhaal is best wel triest.

Zij werd geboren op het platteland van Suriname en het gezin woonde lange tijd op het platteland. Haar ouders verdienden hun geld als landbouwer. Omdat de zonen op school gingen in Paramaribo verhuisde het gezin naar Paramaribo. Daar verdiende haar vader geld als timmerman en handelaar en moeder verkocht vis op de markt. Hierdoor hebben zij veel geld kunnen verdienen waardoor ze veel grond hebben gekocht. Vader bouwde zelf houten huisjes en verhuurde het. Haar broers hebben allemaal een goede opleiding gehad en zijn voor de overheid gaan werken. Zij mocht net als haar zussen van haar ouders niet verder studeren dan de lagere school. Zij deden thuis huishoudelijke werk en zorgde ook voor haar broers die er goed uit zagen: echte knappe heren die trouwden op jonge leeftijd met dames uit rijke families. Haar broers waren gewild bij de dames en hun familie. De familie woonde op een groot erf en het erf had verschillende huizen.

Haar ouders waren streng voor de dochters en zij mochten niet veel. Ze vertelde dat als het gezin van het platteland naar Paramaribo ging, zij  heel lang met een bootje moesten varen en lopen. Zij heeft leuke herinneringen aan haar broers en zussen. Ze speelden altijd met elkaar en waren lief voor elkaar. Haar broers veranderden toen zij een mooie jonge vrouw werd en aandacht van jonge mannen kreeg. Veel vrienden van haar broers die thuis op bezoek kwamen werden verliefd op haar en wilden graag met haar trouwen maar dan werden de broers boos op haar. Zij mocht niet met de jonge mannen praten. Als zij op bezoek kwamen, werden haar schoonzussen erg jaloers toen de mooie jonge mannen aandacht zochten bij haar en steeds naar haar vroegen. Zij is heel vaak beschuldigd dat zij aandacht zocht bij de vrienden van haar broers. En als de broers dat hoorden werden zij boos en soms werd zij geslagen en aan haar haren getrokken. De broers maakten dan ruzie met hun vrienden en die mochten dan niet meer bij hun langskomen. Zij vertelde aan een van haar schoonzussen dat zij verliefd was geworden op één van de vrienden van haar broer en dat het ook wederzijds was. De schoonzus moest het geheim houden maar zij heeft het toch doorverteld aan haar broer. Zij herinnert zich dat zij op het balkon zat, haar broer thuiskwam en even later naar boven rende en haar begon te slaan. Hij schold haar uit en in paniek en angst probeerde zij weg te rennen maar hij bleef haar slaan en aan haar haren trekken. Uit eindelijk viel zij van het balkon naar beneden met haar hoofd op een steen. Alle buren kwamen erbij en zij werd naar het ziekenhuis gebracht en hierdoor is zij invalide geworden.  De politie kwam een onderzoek doen en van haar ouders mocht zij niet vertellen dat zijn door haar broer geslagen was en van het balkon was geduwd. Omdat hij zijn mooie baan zou verliezen moest ze liegen en vertellen dat ze uitgegleden en gevallen was. Zij moest heel lang dagelijks voor onderzoek naar het ziekenhuis. Daar was een verpleger die haar steeds hielp. Deze oudere man werd verliefd op haar en vertelde dat hij gescheiden was van zijn vrouw en heeft uiteindelijk haar hart gewonnen en drie kinderen met haar gekregen maar deze meneer had meerdere vrouwen en kinderen. Hij beloofde haar van alles en dat zij samen in een huis zouden gaan wonen maar daar is nooit iets van terechtgekomen. Zij vertelde dat hij wel lief en aardig voor haar was en een goed uitziende man die veel aandacht kreeg van vrouwen maar voor haar zorgen deed hij niet. Zij woonde dan met haar drie kinderen op het erf van haar ouders maar op den duur verhuisden al haar broers en schoonzussen. Haar twee zussen waren getrouwd en gingen weer op het platteland wonen. Een van hen had een grote plantage. Haar  jongste  zus is jong overleden aan een ziekte. Een van haar schoonzussen noemde haar steeds manke en dat deed haar broer ook. Dat heeft haar veel pijn gedaan. Als ze nu er aan denkt wat er allemaal met haar gebeurd is krijgt ze tranen in haar ogen van verdriet. Ze kan het gewoon niet vatten dat je eigen broer en schoonzus zo gemeen kunnen zijn! Toch mist zij haar kindertijd met haar broers.

Een broer van haar kwam in financiële problemen en haar vader heeft toen borg voor hem gestaan. Haar broer heeft toen haar vader belazerd en hierdoor raakte haar vader veel geld en ook veel van zijn grond kwijt. Haar vader raakte door deze situatie aan de drank en heeft uiteindelijk zelfmoord gepleegd.

Toen Suriname in 1975 onafhankelijk werd kozen de broers ervoor om naar Nederland te gaan. Eerst ging één broer en daarna alle broers met hun gezin. Haar zus en haar gezin zijn ook naar Nederland gegaan. Zij bleef achter met haar moeder en haar kinderen op het ouderlijke erf.  Zij had het geld niet en de vader van de kinderen wilde in Suriname blijven waar hij een mooi vrij leven met meerdere mooie dames had. Haar broers lieten haar moeder naar Nederland overkomen Zij heeft toen al haar juwelen en alles wat zij had verkocht en geld geleend bij kennissen om haar reis naar Nederland te betalen. Toen zij op Schiphol aankwam zouden haar broers haar ophalen. Dat deden zij wel maar alleen de moeder kon mee naar hun huis. De broer zei tegen haar dat zijn vrouw niet wilde dat zij bij hun met haar drie kinderen kwam wonen. Uiteindelijk is zij met haar kinderen naar een opvanghuis gegaan. De familie heeft haar daarna niet meer opgezocht. De vader van de kinderen had tegen haar gezegd ga maar ik kom later wel naar Nederland maar niet lang daarna kwam hij te overlijden. Zij kreeg te horen dat hij was overleden aan een hartaanval met een jonge dame in zijn huis tijdens een vrijpartij.

Zij heeft al haar kinderen in Nederland opgevoed en woont nu bij haar dochter in huis die inmiddels weduwe is, haar man is bij een verkeers ongeluk om het leven gekomen. Haar dochter heeft geen kinderen. Eén van haar zoon doet zaken in India en als hij voor zijn zaken naar India ging mocht zij steeds mee maar nu zij ouder is geworden gaat het reizen niet meer. Haar andere zoon die in alles op zijn vader lijkt heeft ook altijd vrouwen om zich heen. Zij heeft 8 kleinkinderen.

Zij vertelde mij ook dat zij een keer op een huwelijk feest was  25 jaar geleden en de jongeman die toen der tijd in Suriname met haar wilde trouwen was tegengekomen. Toen ze hem zag kreeg ze weer dat warme gevoel van vroeger ,toen ze tot over haar oren verlief was op deze knappe man. Hij zag haar en liep regelrecht naar haar toe en sprak haar liefdevol aan. Hij vertelde over zijn gezin  en vier kinderen en kleinkinderen maar de warme gevoelens waren er nog steeds

De man die haar drie kinderen heeft gegeven is zij ondanks alles dankbaar. Dat is haar rijkdom en haar kinderen zorgen heel goed voor haar. Daar is ze onze Lieve Heer elke dag dankbaar voor. Ook mist ze haar familie en denkt ze toch vaak aan haar jeugd hoe ze samen gingen spelen. Jammer, zegt ze als kinderen ruzie maken spelen  ze daarna weer met elkaar. Jammer, als volwassenen ruzie met elkaar hebben komt het soms nooit meer goed komt.

Terugkijkend op alles, ik heb drie kinderen, wilde ik dat ik alles terug zou kunnen draaien. Dat het ongeluk niet was gebeurd ,dat ik kon lopen en ik zou graag auto willen rijden. Maar goed, het is gegaan zoals het moet gegaan.

Haar zoon heeft geprobeerd haar Juwelen die zijn verkocht had om de vliegreis naar Nederland te betalen terug te kopen de mensen die het hadden gekocht heeft hij gevonden maar zij hebben de Juwelen  bij een Juwelier laten omsmelten en ringen van laten maken.

Ik keek naar haar ook al is zij 90 jaar, je ziet dat zij een mooie vrouw is geweest. Als er in haar jeugd missverkiezingen gehouden zouden worden en zij had mee gedaan was zij zeker de winnares geworden.

Op welke leeftijd dan ook. Het kennen van onze familieverhalen en van onze geschiedenis is heel erg belangrijk voor ons maar ook voor onze nageslacht ,

Mocht u ook uw levensverhaal met de lezers van Dreamz willen delen dan kunt u contact opnemen met Frank Kanhai via redactie@dreamzworld.nl